CTCSS ในวิทยุสื่อสารคืออะไร?

CTCSS ในวิทยุสื่อสารคืออะไร? เจาะลึกฟังก์ชันสำคัญที่ช่วยให้สื่อสารชัดเจนยิ่งขึ้น

วิทยุสื่อสาร เป็นเครื่องมือการสื่อสารที่มีบทบาทสำคัญในงานหลากหลาย เช่น งานรักษาความปลอดภัย งานอีเวนต์ การเดินป่า และการใช้งานส่วนตัว แต่ปัญหาหนึ่งที่ผู้ใช้งานพบอยู่เสมอ คือ สัญญาณรบกวน หรือ เสียงจากผู้อื่นในช่องเดียวกัน

เพื่อลดปัญหานี้ ฟังก์ชันหนึ่งที่ถูกนำมาใช้และสำคัญมากคือ
“CTCSS” หรือ Continuous Tone-Coded Squelch System

บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกว่า
CTCSS คืออะไร,
ทำงานอย่างไร,
มีประโยชน์อย่างไรในการใช้งานจริง,
พร้อมทั้ง เทคนิคการตั้งค่า CTCSS อย่างถูกต้อง
เพื่อให้การสื่อสารของคุณราบรื่น และเป็นส่วนตัวมากยิ่งขึ้น

---

CTCSS คืออะไร?

CTCSS ย่อมาจาก Continuous Tone-Coded Squelch System
คือระบบส่งโทนเสียงพิเศษ (sub-audible tone) พร้อมสัญญาณวิทยุ เมื่อมีการกดส่ง (Transmit)

• โทนเสียงนี้มีความถี่ต่ำ (เช่น 67.0 Hz ถึง 254.1 Hz) ซึ่งผู้ฟังทั่วไปจะไม่ได้ยิน
• เฉพาะเครื่องที่ตั้งรับโทนเดียวกันเท่านั้นที่จะเปิดเสียงลำโพงและได้ยินข้อความที่ส่งมา
• ถ้าโทนไม่ตรงกัน เครื่องรับจะเงียบ แม้ว่าคลื่นความถี่จะตรงกันก็ตาม

สรุปง่าย ๆ:
CTCSS คือระบบคัดกรองสัญญาณ เพื่อให้ได้ยินเฉพาะคนที่ตั้งโทนเดียวกัน และตัดเสียงรบกวนจากผู้อื่นออกไป

---

การทำงานของ CTCSS เป็นอย่างไร?

1. เมื่อผู้ส่งกดปุ่มพูด (PTT) เครื่องจะส่งทั้งเสียงพูด + โทน CTCSS ไปด้วย
2. เครื่องรับจะตรวจสอบว่าโทนที่ได้รับตรงกับที่ตั้งไว้หรือไม่
3. ถ้าโทนตรงกัน → เปิดเสียงให้ได้ยิน
4. ถ้าโทนไม่ตรง → เครื่องจะยังคงปิดเสียงไว้ (Mute)

ด้วยการกรองโทน CTCSS นี้เอง ทำให้ผู้ใช้งานสามารถแยกกลุ่มการสื่อสารได้ แม้อยู่บนความถี่เดียวกัน

---

ประโยชน์ของ CTCSS ในการใช้งานวิทยุสื่อสาร

1. ลดเสียงรบกวนจากผู้ใช้งานคนอื่น

• ในพื้นที่ที่มีการใช้งานวิทยุหลายกลุ่ม เช่น สนามบิน งานคอนเสิร์ต โรงงานใหญ่
• ช่วยให้ไม่ต้องได้ยินเสียงสื่อสารของกลุ่มอื่น

---

2. สร้างความเป็นส่วนตัวในการสื่อสาร

• แม้จะใช้คลื่นความถี่เดียวกัน แต่กลุ่มที่ตั้ง CTCSS เดียวกันเท่านั้นที่ได้ยินกัน
• เหมาะสำหรับทีมงานที่ต้องการสนทนาเฉพาะกลุ่ม

---

3. เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานเป็นทีม

• ทีมต่างๆ สามารถทำงานพร้อมกันบนความถี่เดียว โดยไม่ต้องกังวลเรื่องสัญญาณรบกวน
• ประสานงานรวดเร็วขึ้น

---

4. ป้องกันการสื่อสารผิดพลาด

• การฟังผิดกลุ่ม หรือรับสัญญาณแทรก สามารถลดลงอย่างชัดเจน
• เหมาะกับงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น งานกู้ภัย งานรักษาความปลอดภัย

---

การตั้งค่า CTCSS บนวิทยุสื่อสาร

การตั้งค่า CTCSS อาจแตกต่างกันเล็กน้อยตามยี่ห้อและรุ่นของเครื่องวิทยุ แต่โดยทั่วไปมีหลักการดังนี้:

ขั้นตอนพื้นฐาน:

1. เข้าโหมดเมนูการตั้งค่า
2. เลือกหัวข้อ “CTCSS” หรือ “Tone”
3. ตั้งค่า “CTCSS Encode” สำหรับการส่ง
4. ตั้งค่า “CTCSS Decode” สำหรับการรับ
5. เลือกหมายเลขโทนที่ต้องการ เช่น 67.0, 103.5, 151.4 Hz ฯลฯ
6. บันทึกการตั้งค่าและออกจากเมนู

ข้อควรระวัง:

• ต้องตั้งโทนตรงกันทั้งเครื่องส่งและเครื่องรับ
• เลือกโทนที่ไม่ซ้ำกับกลุ่มอื่น เพื่อลดการรบกวน

---

ตารางตัวอย่างโทน CTCSS ที่นิยมใช้

หมายเลขโทน	ความถี่ (Hz)
1	67.0
2	71.9
3	77.0
4	82.5
5	88.5
6	94.8
7	100.0
8	103.5
9	110.9
10	114.8

(ปกติวิทยุสื่อสารจะมีตัวเลือกโทน CTCSS ประมาณ 38 โทนขึ้นไป)

---

ความแตกต่างระหว่าง CTCSS และ DCS

หัวข้อ	CTCSS	DCS (Digital Coded Squelch)
ประเภทสัญญาณ	อะนาล็อก (เสียงความถี่ต่ำ)	ดิจิทัล
จำนวนโทน	ประมาณ 38 โทน	83+ โค้ด
ความซับซ้อน	ตั้งค่าง่าย	ตั้งค่ายากกว่าเล็กน้อย
การต้านทานสัญญาณรบกวน	ดีในระดับหนึ่ง	ดีกว่า CTCSS
การใช้งาน	งานทั่วไป, กลุ่มเล็ก	งานที่ต้องการความปลอดภัยสูง

สรุป: ถ้าใช้งานทั่วไป → ใช้ CTCSS ก็เพียงพอ
ถ้าใช้งานที่มีความเสี่ยงรบกวนสูง → อาจพิจารณาใช้ DCS แทน

---

ตัวอย่างการใช้งานจริงของ CTCSS

• งานรักษาความปลอดภัยในห้างสรรพสินค้า: แต่ละโซนตั้งโทนแยก
• งานอีเวนต์ใหญ่: ทีมเวที ทีมรักษาความปลอดภัย ทีมต้อนรับ ตั้งโทนไม่เหมือนกัน
• การเดินป่า: ตั้งโทนเพื่อแยกกลุ่มเดินและกลุ่มตั้งแคมป์

---

ข้อดีและข้อควรระวังของการใช้ CTCSS

ข้อดี

✅ ลดเสียงรบกวนจากภายนอก
✅ สร้างความเป็นส่วนตัวให้กับการสื่อสาร
✅ ใช้งานง่าย ไม่ซับซ้อน
✅ ประหยัดแบตเตอรี่กว่าการสแกนความถี่ตลอดเวลา

---

ข้อควรระวัง

⚠️ ไม่ได้ป้องกันการดักฟัง (เพียงแค่ปิดเสียง ไม่ได้เข้ารหัสข้อมูล)
⚠️ ต้องตั้งโทนตรงกันทุกเครื่องในกลุ่ม
⚠️ มีโอกาสซ้ำโทนกับกลุ่มอื่นในพื้นที่หนาแน่น

---

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ CTCSS (FAQ)

1. ถ้าไม่ได้ตั้ง CTCSS วิทยุจะใช้งานได้ไหม?

ได้ แต่จะได้ยินสัญญาณจากทุกคนที่อยู่ในความถี่เดียวกัน รวมถึงเสียงรบกวนด้วย

---

2. ตั้ง CTCSS แล้วปลอดภัยจากการดักฟังไหม?

ไม่ปลอดภัยแบบสมบูรณ์ CTCSS เป็นเพียงการ “ปิดเสียง” เครื่องที่ไม่ตั้งโทนตรงกัน ไม่ได้เข้ารหัสข้อมูลเสียง

---

3. ใช้โทน CTCSS เดียวกันกับกลุ่มอื่นในพื้นที่ได้ไหม?

สามารถทำได้ แต่เสี่ยงที่จะมีสัญญาณรบกวนหรือฟังข้ามกลุ่มได้

---

4. วิทยุสื่อสารทุกรุ่นมี CTCSS ไหม?

ส่วนใหญ่มี CTCSS เป็นฟังก์ชันมาตรฐาน ยกเว้นวิทยุสื่อสารรุ่นเก่ามาก หรือรุ่นราคาประหยัดบางรุ่น

---

5. ตั้ง CTCSS แล้วต้องตั้ง DCS ด้วยไหม?

ไม่จำเป็น เลือกใช้อย่างใดอย่างหนึ่งพอ (CTCSS หรือ DCS)

---

สรุป

CTCSS คือฟังก์ชันสำคัญที่ช่วยให้วิทยุสื่อสารสามารถ

• กรองสัญญาณ
• ลดเสียงรบกวน
• เพิ่มความเป็นส่วนตัวในการสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แม้ CTCSS จะไม่สามารถป้องกันการดักฟังได้เต็มรูปแบบ แต่การตั้งค่าโทนที่เหมาะสม จะช่วยให้การใช้งานวิทยุสื่อสารในงานต่างๆ ราบรื่น และมีคุณภาพสูงสุด

การเข้าใจและใช้ประโยชน์จาก CTCSS อย่างถูกต้อง จะทำให้คุณสามารถใช้งานวิทยุสื่อสารได้อย่างมืออาชีพในทุกสถานการณ์

บทความ : CTCSS ในวิทยุสื่อสารคืออะไร?