วิทยุสื่อสาร Marine Band คืออะไร?

วิทยุสื่อสาร Marine Band คืออะไร? คู่มือการใช้งานวอ.ทางทะเลที่ควรรู้ (อัปเดตล่าสุด)

---

บทนำ

ในโลกของการเดินเรือและการทำงานทางทะเล วิทยุสื่อสาร Marine Band หรือที่หลายคนเรียกว่า วิทยุทางทะเล คืออุปกรณ์สำคัญที่ช่วยให้การสื่อสารปลอดภัย เชื่อมต่อกันระหว่างเรือลำหนึ่งไปยังอีกลำหนึ่ง หรือสื่อสารกับศูนย์ควบคุมภาคพื้นดิน

บทความนี้จะพาคุณทำความเข้าใจทุกเรื่องเกี่ยวกับ
วิทยุรับ-ส่ง Marine Band ทั้งระบบความถี่ การทำงาน ข้อกฎหมาย และวิธีเลือกใช้งานให้เหมาะสม
เหมาะกับผู้ประกอบการเดินเรือ นักเดินเรือ นักตกปลา ตำรวจน้ำ ไปจนถึงผู้ที่เริ่มต้นใช้งาน วอ.ทางทะเล

---

วิทยุสื่อสาร Marine Band คืออะไร?

คือ วิทยุที่ใช้ย่านความถี่ทางทะเล ซึ่งได้รับการจัดสรรเฉพาะสำหรับกิจการเดินเรือ
ในระดับสากล เรียกว่า Marine VHF Radio ใช้สำหรับ:

• การสื่อสารระหว่างเรือ (Ship to Ship)
• การสื่อสารระหว่างเรือกับท่าเรือ/ศูนย์ควบคุม (Ship to Shore)
• ส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือในกรณีฉุกเฉิน (Distress Signal)
• สื่อสารกับเรือลำอื่นบริเวณใกล้เคียง เช่น เรือลากจูง เรือประมง
• สื่อสารกับสถานีวิทยุชายฝั่ง (Coast Station)

---

ย่านความถี่ Marine Band ที่ใช้ในประเทศไทย

🔹 ความถี่หลักของวิทยุทางทะเล (Marine VHF)

• ย่านความถี่ VHF: 156.000 – 162.025 MHz
• แบ่งเป็นช่องต่างๆ เช่น ช่อง 16 (156.800 MHz) สำหรับเหตุฉุกเฉินและการเรียกเข้า
• มีทั้งหมด 88 ช่อง (ช่อง 01 ถึง 88) โดยแต่ละช่องอาจเป็น Simplex หรือ Duplex

หมายเหตุ: การใช้งานในประเทศไทยต้องได้รับอนุญาตจาก กสทช. ตามระเบียบการใช้งานความถี่ทางทะเล

---

ประเภทของวิทยุสื่อสาร Marine Band

🔸 1. Portable Marine Radio (แบบพกพา)

• ขนาดเล็ก พกพาง่าย เหมาะกับเรือประมงขนาดเล็กหรือเรือเร็ว
• มักกันน้ำ กันฝุ่น และลอยน้ำได้
• ตัวอย่าง: Icom IC-M25, Standard Horizon HX210

---

🔸 2. Fixed Mount Marine Radio (ติดตั้งบนเรือ)

• ใช้งานติดตั้งถาวร มีเสาอากาศแยก
• ให้กำลังส่งสูงกว่า และรับสัญญาณได้ไกลกว่า
• มักมีฟังก์ชัน DSC (Digital Selective Calling)

---

🔸 3. Marine Radio แบบมี DSC (Digital Selective Calling)

• สามารถส่งรหัสตัวตน (MMSI) และสัญญาณฉุกเฉินอัตโนมัติ
• เชื่อมต่อกับ GPS เพื่อบอกพิกัดตำแหน่ง

อุปกรณ์ที่มี DSC จำเป็นต้องลงทะเบียนกับหน่วยงานที่รับผิดชอบ และขอหมายเลข MMSI

---

ความแตกต่างของวิทยุสื่อสาร Marine Band กับวิทยุทั่วไป

หัวข้อ	Marine Band	วิทยุทั่วไป (CB, Amateur)
ความถี่	156–162 MHz (เฉพาะกิจการทะเล)	245 MHz, 144 MHz, ฯลฯ
การใช้งาน	ใช้ในเรือเท่านั้น	ใช้ทั่วไป
การขออนุญาต	ต้องขออนุญาตใช้งาน	CB245 ไม่ต้อง, สมัครเล่นต้องสอบ
ระยะส่ง	5–25 ไมล์ทะเล (ขึ้นอยู่กับกำลังส่งและเสา)	0.5–5 กม. โดยเฉลี่ย
ฟีเจอร์	DSC, GPS, ลอยน้ำ, Waterproof	ขึ้นอยู่กับรุ่น

---

ข้อดีของการใช้วิทยุทางทะเล (Marine Band)

✅ ได้รับการออกแบบเพื่อสื่อสารบนทะเลโดยเฉพาะ
✅ ความถี่ปลอดภัย ไม่ถูกรบกวนจากวิทยุทั่วไป
✅ รองรับการสื่อสารระหว่างหน่วยงานทางทะเล
✅ ฟังก์ชันฉุกเฉินครบ เช่น DSC, ช่อง 16
✅ ใช้ได้ในพื้นที่ไม่มีสัญญาณมือถือ

---

ข้อควรระวัง / ข้อจำกัด

⚠️ การใช้งานในไทยต้องมีใบอนุญาตจาก กสทช.
⚠️ ไม่สามารถใช้บนบกทั่วไปได้ — ถือว่าผิดกฎหมาย
⚠️ อุปกรณ์คุณภาพดีอาจมีราคาสูง
⚠️ ต้องเรียนรู้ฟังก์ชัน เช่น การตั้ง MMSI, DSC

---

การขออนุญาตใช้งานวิทยุ Marine Band ในประเทศไทย

ผู้ใช้งานต้องดำเนินการกับ สำนักงาน กสทช. โดยปกติประกอบด้วย:

• ขอใบอนุญาตใช้เครื่องวิทยุสื่อสารทางทะเล
• ขอหมายเลข MMSI (สำหรับเครื่องที่มี DSC)
• ติดตั้งโดยช่างที่ได้รับอนุญาต
• ต่อทะเบียนหรือยื่นเรื่องปรับเปลี่ยนทุกปี (ในบางกรณี)

การไม่ขออนุญาตมีโทษปรับ และอาจถูกยึดอุปกรณ์

---

ตัวอย่างรุ่นวิทยุสื่อสาร Marine Band ที่น่าสนใจ

🔹 ICOM IC-M37

---

🔹 ICOM IC-M24

---

---

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q1: วิทยุ Marine Band ใช้ในรถยนต์ได้ไหม?

❌ ไม่ได้ ถือว่าผิดวัตถุประสงค์ และผิดกฎหมายในประเทศไทย

---

Q2: วิทยุ Marine Band กับวิทยุเรือยางใช้ตัวเดียวกันได้ไหม?

✅ ได้ หากติดตั้งเสาให้เหมาะสม และขออนุญาตให้ถูกต้องตามกฎหมาย

---

Q3: จำเป็นไหมต้องมี DSC?

✅ แนะนำให้มี เพราะในภาวะฉุกเฉินสามารถส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือได้ทันที พร้อมพิกัด

---

Q4: Marine Band รับสัญญาณจากเรือได้ไกลแค่ไหน?

ขึ้นกับกำลังส่ง เสาอากาศ และสภาพอากาศ โดยทั่วไปประมาณ 5–25 ไมล์ทะเล

---

Q5: ถ้าซื้อจากต่างประเทศ ใช้ในไทยได้ไหม?

⚠️ ต้องตรวจสอบว่าเครื่องนั้นรองรับความถี่ที่กฎหมายไทยกำหนด และต้องขออนุญาตก่อนใช้งาน

---

สรุป

วิทยุสื่อสาร Marine Band หรือ วิทยุทางทะเล คืออุปกรณ์สื่อสารที่จำเป็นสำหรับทุกกิจกรรมทางน้ำ ทั้งเชิงพาณิชย์และเชิงสันทนาการ ไม่ว่าจะเป็นการเดินเรือ ตกปลา ท่องเที่ยวทางทะเล หรือภารกิจฉุกเฉิน

การเลือกเครื่องที่มีคุณภาพ ติดตั้งอย่างถูกต้อง และขออนุญาตใช้งานตามกฎหมาย จะช่วยให้คุณสื่อสารได้ ปลอดภัย ชัดเจน และมีประสิทธิภาพสูงสุดในทุกสถานการณ์ทางทะเล