ความถี่วิทยุสื่อสาร: UHF VHF ต่างกันอย่างไร?

ความถี่วิทยุสื่อสาร: UHF VHF ต่างกันอย่างไร? เลือกแบบไหนให้เหมาะกับการใช้งาน

วิทยุสื่อสาร เป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญในหลายภาคส่วน ทั้งในงานอุตสาหกรรม งานอีเวนต์ การเดินป่า ไปจนถึงการใช้งานด้านความปลอดภัย และเมื่อพูดถึงวิทยุสื่อสาร หนึ่งในหัวข้อที่มักถูกถามบ่อยที่สุดก็คือ
“UHF และ VHF ต่างกันอย่างไร?”

บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึก
ความหมายของ UHF และ VHF,
ข้อดีข้อเสียของแต่ละย่านความถี่,
ตัวอย่างการใช้งานจริง,
พร้อมทั้ง แนวทางการเลือกใช้งานที่เหมาะสมที่สุด

---

ความถี่วิทยุสื่อสารคืออะไร?

ก่อนเข้าสู่รายละเอียด เราต้องเข้าใจก่อนว่า
ความถี่วิทยุสื่อสาร คือ จำนวนครั้งที่คลื่นวิทยุเคลื่อนที่ในหนึ่งวินาที วัดเป็นหน่วย เฮิรตซ์ (Hz)

• ความถี่ต่ำ = คลื่นยาว กระจายได้ไกล
• ความถี่สูง = คลื่นสั้น เจาะทะลุสิ่งกีดขวางได้ดีกว่า

---

UHF และ VHF คืออะไร?

1. VHF (Very High Frequency)

• ย่านความถี่ประมาณ 136–174 MHz
• คลื่นยาวกว่ากลุ่ม UHF
• กระจายได้ดีในพื้นที่โล่ง หรือสภาพแวดล้อมที่ไม่มีสิ่งกีดขวางมาก
• ใช้พลังงานน้อยกว่าการส่งคลื่น UHF

ตัวอย่างการใช้งาน:

• การเดินเรือ
• การบิน
• การเดินป่าในพื้นที่เปิดโล่ง
• วิทยุสมัครเล่น (Amateur Radio)

---

2. UHF (Ultra High Frequency)

• ย่านความถี่ประมาณ 400–520 MHz
• คลื่นสั้นกว่ากลุ่ม VHF
• เจาะทะลุสิ่งกีดขวางได้ดี เช่น ผนังอาคาร ต้นไม้
• เหมาะสำหรับพื้นที่ในเมือง อาคารสูง หรือป่าทึบ

ตัวอย่างการใช้งาน:

• งานอีเวนต์ในเมือง
• งานอุตสาหกรรมภายในอาคาร
• รปภ. ในห้างสรรพสินค้า
• งานรักษาความปลอดภัยในตัวเมือง

---

เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่าง UHF และ VHF

หัวข้อเปรียบเทียบ	UHF (400-520 MHz)	VHF (136-174 MHz)
ลักษณะคลื่น	คลื่นสั้น	คลื่นยาว
ความสามารถทะลุสิ่งกีดขวาง	ดีมาก	น้อยกว่า
การกระจายสัญญาณในพื้นที่โล่ง	ปานกลาง	ดีเยี่ยม
พื้นที่ใช้งาน	เมือง, อาคาร, ป่าทึบ	ทุ่งโล่ง, ทะเล, ภูเขา
การใช้งานทั่วไป	งานอุตสาหกรรม, รปภ.	งานเดินเรือ, การบิน, เดินป่า
การใช้พลังงานแบตเตอรี่	ใช้แบตเตอรี่มากขึ้น	ใช้แบตเตอรี่น้อยลง
ระยะทางสื่อสาร	สั้นกว่า VHF เล็กน้อย (ในพื้นที่เปิดโล่ง)	ไกลกว่าในพื้นที่โล่ง

---

ข้อดีและข้อเสียของ VHF

✅ กระจายสัญญาณได้ไกลในพื้นที่โล่ง
✅ ใช้พลังงานแบตเตอรี่น้อยกว่า
✅ ราคาเครื่องโดยรวมถูกกว่า UHF

⚠️ ไม่เหมาะกับการใช้งานในพื้นที่มีสิ่งกีดขวางมาก
⚠️ เสียงขาดหายง่ายเมื่อมีสิ่งกีดขวางใหญ่ๆ เช่น ตึก หรือภูเขา

---

ข้อดีและข้อเสียของ UHF

✅ เจาะทะลุสิ่งกีดขวางได้ดี เช่น อาคาร ต้นไม้
✅ ใช้งานในเมืองหรือในอาคารได้ยอดเยี่ยม
✅ มีเครื่องวิทยุสื่อสารให้เลือกหลากหลายรุ่น

⚠️ ใช้พลังงานแบตเตอรี่มากกว่า
⚠️ ระยะทำการในพื้นที่โล่งน้อยกว่า VHF เล็กน้อย

---

ตัวอย่างการเลือกใช้งานตามสถานการณ์จริง

งานในเมืองใหญ่ เช่น งานคอนเสิร์ตกลางเมือง

• เลือก UHF เพราะสามารถเจาะทะลุอาคาร คนจำนวนมาก และสิ่งกีดขวางได้ดีกว่า

งานกลางแจ้ง เช่น เดินป่า ภูเขา ทุ่งโล่ง

• เลือก VHF เพราะสัญญาณสามารถเดินทางได้ไกลโดยไม่มีสิ่งกีดขวาง

งานรักษาความปลอดภัยในห้างสรรพสินค้า

• เลือก UHF เนื่องจากพื้นที่มีโครงสร้างปูน คอนกรีต และผนังจำนวนมาก

การสื่อสารระหว่างเรือ หรือในทะเล

• เลือก VHF ซึ่งเหมาะสำหรับพื้นที่เปิดโล่ง ไม่มีสิ่งกีดขวาง

---

วิธีเลือกวิทยุสื่อสาร UHF หรือ VHF ให้เหมาะกับคุณ

1. วิเคราะห์พื้นที่การใช้งาน

• พื้นที่โล่ง → เลือก VHF
• พื้นที่มีสิ่งกีดขวาง → เลือก UHF

2. วิเคราะห์ประเภทงาน

• งานกลางแจ้ง, งานเดินทางไกล → VHF
• งานในเมือง, งานภายในอาคาร → UHF

3. พิจารณาแบตเตอรี่และระยะเวลาการใช้งาน

• ถ้าต้องการใช้งานยาวนานต่อการชาร์จ เลือกเครื่อง VHF ที่ใช้พลังงานน้อยกว่า

4. ตรวจสอบกฎหมายความถี่ในประเทศ

• ประเทศไทย ความถี่ CB245 อนุญาตให้ใช้งานได้ (245 MHz อยู่กลางระหว่าง UHF และ VHF)

---

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

1. ถ้าอยู่ในเมือง ควรเลือก UHF หรือ VHF?

ควรเลือก UHF เพราะสามารถเจาะทะลุสิ่งกีดขวางได้ดีกว่าในสภาพแวดล้อมที่มีตึกสูงและอาคารเยอะ

---

2. วิทยุสื่อสารสามารถรองรับทั้ง UHF และ VHF ได้ไหม?

ได้ บางรุ่นเป็น Dual Band รองรับทั้งย่านความถี่ VHF และ UHF ทำให้ใช้งานได้หลากหลายสถานการณ์

---

3. ความถี่ไหนถูกกฎหมายในไทย?

ในไทย ความถี่ CB245 MHz เป็นย่านที่อนุญาตให้ประชาชนใช้งานได้โดยไม่ต้องสอบใบอนุญาต

---

4. วิทยุสื่อสาร VHF ใช้ในทะเลได้ไหม?

ได้ วิทยุสื่อสาร VHF เหมาะสำหรับการใช้งานบนทะเล และการติดต่อสื่อสารระหว่างเรือ

---

5. การใช้ UHF หรือ VHF มีผลต่อระยะทำการไหม?

มีผล VHF ทำระยะได้ไกลกว่าในพื้นที่โล่ง แต่ในพื้นที่ที่มีสิ่งกีดขวาง UHF จะได้เปรียบเรื่องความชัดเจนของสัญญาณ

---

สรุป

การเข้าใจความแตกต่างระหว่าง UHF และ VHF จะช่วยให้คุณเลือก วิทยุสื่อสาร ที่ตรงกับความต้องการมากที่สุด

• UHF เหมาะกับการใช้งานในเมือง มีสิ่งกีดขวางมาก
• VHF เหมาะกับพื้นที่โล่งไกล เช่น ทุ่งนา ภูเขา หรือทะเล

ไม่ว่าคุณจะใช้งานในรูปแบบไหน การเลือกความถี่ที่ถูกต้อง ไม่เพียงแต่ทำให้การสื่อสารมีประสิทธิภาพสูงสุด แต่ยังเพิ่มความปลอดภัย และประสบการณ์ใช้งานที่ดีเยี่ยมอีกด้วย

ก่อนซื้อวิทยุสื่อสาร อย่าลืมศึกษาเกี่ยวกับข้อกำหนดด้านความถี่ที่ถูกต้องในประเทศที่คุณใช้งานด้วย เพื่อให้การสื่อสารราบรื่นและถูกกฎหมายอย่างแท้จริง

บทความ : ความถี่วิทยุสื่อสาร: UHF VHF ต่างกันอย่างไร?